Drježdźanske Nowe Město

Drježdźanowe Nowe Město je na prěni pohlad dźěl Drježdźana, kotryž leži sewjernje Łobja. To pak hodźi so hišće precizować, přetož dawa:

• kónčina Nowe Město
• měšćanski wobwod Nowe Město
• měšćanskej dźělej Wonkowne a Nutřkowne Nowe město

Měšćanski wobwod Nowe Město zestaja so z měšćanskich dźělow Wonkowne Nowe Město, Nutřkowne Nowe Město, Radebergske předměsto, Lipšćanske předměsto a Albertstadt. „Neustadt-Geflüster“ zaběra so z cyłym měšćanskim wobwodom, z ćežišćom we wonkownym Nowym Měsće, kotrež je tež jako Antonstadt (po w 19. lětstotku knježacym sakskim kralu Antonje) znate. Štwórć nadeńdźe so mjez centrumom a Drježdźanskej holu. We wólnym slědźe předstajimy dróhi, naměsta a mosty cyłeho měšćanskeho wobwoda, tu přehlad. Dalše informacije k měšćanskemu wobwodej Nowe Město na dresden.de.

Nastało je Drježdźanske Nowe Město w 19. lětstotku.

Štwórć nasta hłownje w 19. lětstotku. Hač do toho rěkaše kónčina „Po pěsku“, pěskojteje lěsneje pódy dla. Tehdy běše tu předměsto sakskeje krajneje stolicy. 1835 zagmejnowachu kónčinu jako měšćanski dźěl „Antonstadt“. Spočatk 20. lětstotka nowe město prawje rozkćě. Najwjace twarjenjow měšćanskeho dźěla pochadźa z tutoho časa. K stawiznam Drježdźanskeho Noweho Města stej w „Neustadt-Geflüster“ hižo dwaj artiklej wušłoj: „Sumpf und Sand“ a „Gründerjahre sind keine Herrenjahre“.

Wobšěrny zarys k stawiznam Wonkowneho Noweho Města namakaš w archiwje „Dresden-Neustadt“ online. Trochu krótši, ale tež jara derje rešeršowany stawizniski přehlad Uny Giesecke je na stronje załožby „Äußere Neustadt“. Zabawne stawizniske anekdoty spisa naš awtor Hinc Kulb w rubrice „Vor 100 Jahren“.

Wonkowne Nowe Město je něhdźe 1,15 kwadratnych kilometrow wulke. Měšćanski wobwod ličeše kónc 2021 17.906 wobydlerjow. Po cyłym Nowem Měsće bydla 51.156 wobydlerjow na płoninje 1.479 hektarow. (staw december 2020). Wonkowne Nowe Město so předewšěm wot młodych ludźi wobydli, přerězna staroba wučinješe kónc 2021 33,6 lěta a nimale dwě třećinje domjacnosćow so jenož wot jedneje wosoby wobydli. (žórło: katalog měšćanskeho dźěla jako PDF 2021). Nowe město ma ze 14 porodami na 1.000 wobydlerjow najwyšu ličbu porodow Drježdźan.

Sceno- a wuchodźowanska štwórć

Wonkowne Nowe Město płaći jako scenowa a wuchodźowanska štwórć. Wjele wjace hač sto korčmow, k tomu tójšto klubow a dźiwadłow maja swoje sydło w tutym měsćanskim wobwodu. Žadyn měšćanski dźěl Drježdźan nima wyšu hustosć galerijow. Nimo toho su so někotre modowe a zarjadniske wobchody zasydlili. Industrija bu skoro cyłownje z štwórće wutłóčena. Najznaćiše wuwzaće je zhotowjer zubneje pasty Dental Kosmetik na Katharinowej dróze.

Susodna štwórć

Na wonkowne Nowe Město mjezuje w juhu Nutřkowne Nowe Město z Baroknej štwórću, na wuchodźe Radebergske předměsto z Pruskej štwórću, na zapadźe Lipšćanske předměsto ze štwórćinu šću a bróžnjow. Na sewjeru dawa Albertowe město z industrijnišćom. Wšitke tute štwórće su wobstatk rozprawnistwa w „Neustadt-Geflüster“. Za zapadniše powěsće doporučamy „Pieschen-Aktuell“, na druhej stronje Łobja magacinje „Johannstadt.de“ a „Friese-journal“.

• Dalše informacije dawaja na serwisowej stronje.

text: Sofija Scholze